Odznaka GOT - o co chodzi? Jak wypełniać książeczkę GOT PTTK?

GOT to po prostu Górska Odznaka Turystyczna. Odznaka ustanowiona w 1935 przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, promująca turystykę górską. Następnie kontynuowana przez PTTK. 

To najbardziej znana i powszechna odznaka turystyki górskiej w Polsce. Większość górołazów ją zna, a to m.in. przez to ze książeczkę można kupić w każdym schronisku górskim PTTK.

Z tego tekstu dowiesz się: 

• jak uzupełniać książeczkę? 
• kto może zdobywać odznakę? 
• jakie odznaki można zdobyć?
• czy warto w ogóle się tyle męczyć z wypełnianiem? 

Kto może zdobywać odznakę? 

Zdobywać ją może każdy kto ukończył 5 lat. Nie trzeba przystępować do PTTK, aby taką odznakę zdobyć. Wystarczy zakupić książeczkę GOT, która jest dostępna w każdym schronisku górskim i zacząć kolekcjonować pieczątki wraz z punktami. Następnie daną książeczkę zanieść do dowolnego lub najbliższego oddziału PTTK - w moim przypadku w Myślenicach, gdzie przodownicy Turystyki Górskiej ją zweryfikują  i przyznają daną odznakę.

Jakie są rodzaje odznak?

Są różne rodzaje odznak:  „W góry” dla najmłodszych od 5 do 7 roku życia, popularna, mała, duża, za wytrwałość. Małe i duże odznaki  dzielą się na stopnie - brązowy, srebrny, złoty. Jeden stopień można zdobyć w jednym roku. Odznaki te zdobywa się chronologicznie, a więc od popularnej do tej za wytrwałość. 

Jak zdobyć daną odznakę? 

Wszystko opisane jest w regulaminie dostępnym tu.

W skrócie chodzisz po polskich górach, (mogą to też być pasma graniczne z Polską np. na Słowacji albo w Czechach spis tu ) podbijasz pieczątki - nasze potwierdzenia terenowe, a następnie w domu wpisujesz trasę, którą wędrowałeś do książeczki wraz z zdobytymi punktami. 

Skupiając się na odznace małej od której każdy zaczyna w regulaminie są określone ilości punktów potrzebne do zdobycia danej odznaki. Dla kategorii wiekowej 16-50 lat przedstawia się to następująco: 

- popularna	60 punktów
- mała brązowa	120 punktów
- mała srebrna	360 punktów
- mała złota	720 punktów

Jedną odznakę zdobywamy w jednym roku kalendarzowym. Wyjątkiem jest odznaka popularna i brązowa, które można zdobyć równocześnie w jednym roku. Przykładowo zdobyć odznakę popularną i małą brązową możesz w 2024 roku, małą srebrną w 2025, a małą złotą w 2026. Nie można zdobyć małej srebrnej i małej złotej w tym samym roku. A co jeśli zdobywanie danej odznaki się przeciągnie i nie dasz rady jej zdobyć w jednym roku? Co jeśli w 2026 roku zdobywając tą małą złotą rok zakończysz z 500 punktami? Nic się nie dzieje, odznakę można zdobywać parę lat byle zachować ciągłość. A więc na tym przykładzie w 2027 możesz zdobyć pozostałe punkty. 

Co jeśli mam za dużo punktów na daną odznakę? 

Jeśli zbierasz w pierwszym roku punkty na odznaki popularną i małą brązową (przypominam, że tylko te dwie odznaki można zdobywać w jednym roku), a tych punktów będzie więcej niż tych wymaganych to możesz je doliczyć do odznaki małej srebrnej na następny rok. Jednak nie więcej niż 50% normy potrzebnej do zdobycia tej odznaki. Co to oznacza? Na odznakę małą srebrną potrzebne jest 360 punktów, a więc maksimum jakie można przenieść z poprzedniej odznaki to 180 punktów. Wszystko powyżej niestety przepada. 

Skąd wiem ile punktów wpisać za daną trasę? 

Na stronie internetowej krakowskiego oddziału PTTK znajdziemy tabelki podzielone na dane pasma górskie. W nich zapisane są punkty za dane odcinki górskie. Aby wyszukać interesującą nas grupę górską najlepiej wpisać w wyszukiwarkę internetową słowo kluczowe GOT PTTK + pasmo które nas interesuje np. "GOT PTTK Tatry Wysokie". Pierwsza wyszukana pozycja powinna nas skierować na stronę ktg z interesującym nas pasmem. A wygląda ona tak:

Jak uzupełnić książeczkę GOT? 

Na przykładzie powyższego zdjęcia symbol koło napisu Tatry Wysokie - T.01 to numer naszej grupy górskiej (w nowszych książeczkach zastąpiony kolumną "Nr." Następnie wyszukujemy odcinki tras, które przeszliśmy i je sumujemy. Jak widzimy mamy możliwość przyznania różnej ilości punktów za dany odcinek. Dlatego, że inną ilość zdobywamy idąc pod górę, a inną w dół tym samym szlakiem. Przykładowo idąc z Wodogrzmotów Mickiewicza do Morskiego Oka zdobywamy 8 punktów, a w drodze powrotnej 5. Pierwsze punkty zawsze dotyczą tego co jest napisane w tabelce ( w tym przypadku "z Wodogrzmotów Mickiewicza), druga pozycja (numerek 5) to po prostu szlak w drugą stronę ( z Schroniska do Wodogrzmotów). 

Przykłady uzupełnienia książeczki GOT:

Na każdej stronie u dołu sumuje się ilości punktów, następnie przenosi na następną stronę.

W regulaminie znajdziemy też zapis, że dziennie nie można zdobyć więcej niż 50 punktów ( spokojnie jest to naprawdę dużo, raz tylko mi się zdarzyło że miałam 49 pkt.) Dodatkowo zdobywając dany stopień nie można drugi raz przejść tą samą trasą i w tym samym kierunku. Należy wybierać różne trasy, a jak już będziemy np. na Kudłaczach w jednym roku dwa razy to po prostu nie wpisywać drugi raz tego samego szlaku, bo nie zostanie nam to zaliczone. W następnym roku możemy już taką trasę zapisać, ponieważ będziemy zdobywać następny stopień.

Jeśli chodzimy indywidualnie po górach (bez przodownika czy przewodnika górskiego który ma uprawnienia przodownika) to piszemy, że przodownik nie był obecny przy nas. Potem przy weryfikacji jak widzimy przodownik będzie musiał się podpisać przy sprawdzaniu naszych tras.

W nowszych książeczkach GOT możemy spotkać się z kolumną "Dzienna suma punktów". Zwykle wpisuję w nią sumę która wyszła z dodawania punktów za dany dzień. A w kolumnie "Punktów wg. regul. GOT PTTK rozpisuję każdy z punktów oddzielnie.

Co jeśli moja trasa wycieczki nie jest ujęta w tabeli z trasami punktowanymi? 

Rzadko się to zdarza. W tabelach jest ogrom wypisanych tras nawet tych często uczęszczanych, a nieoznakowanych. Jednak jeśli zdarzy Ci się iść poza szlakami lub tej trasy nie ma w tabeli to jest pewien system. Jeden punkt za każdy przebyty kilometr oraz jeden punkt za każde pokonane 100 m sumy różnic poziomów przy podejściach, które można zaokrąglić w górę. 

Dla ułatwienia można trasę wpisać w mapę turystyczną , a program sam podliczy nam kilometry i różnicę poziomów przy podejściach. Przykładowo za przejście 15,7 km wliczam 16 punktów plus podeszłam w górę 720 metrów a więc + 7 punktów. Suma za tą trasę wynosi 23 punkty.

Sama mapa turystyczna pokazuje ile należy się nam punktów GOT za wyznaczoną trasę. Lecz zdarzyło mi się że te punkty były niepoprawne.

Natomiast jeśli wędrujecie poza szlakami fajnym narzędziem do zliczania kilometrów jest platforma mapy.cz. Oprócz wyznaczonych szlaków turystycznych zawiera wiele poza szlakowych ścieżek.  Bardzo intuicyjnie podlicza kilometry jak i również przewyższenia.

Pamiętaj, że w Parkach Narodowych nie można chodzić poza wyznaczonymi szlakami! Tym samym poza szlakowe trasy np. w Tatrach nie będą zaliczone na poczet odznaki. Regulamin nakazuje przestrzeganie przepisów dotyczących poruszania się w obszarach chronionych.

Co jeśli nie będę mieć pieczątek?

Nie zawsze znajdziemy na naszym szlaku schronisko aby podbić pieczątkę. Nie martwmy się, że bez pieczątki trasa nie będzie uznana. W takim wypadku wystarczy zdjęcie ze szczytu, który zdobyliśmy. Przodownik może pytać o potwierdzenie terenowe odbycia danej trasy. Mi osobiście nigdy się to nie zdarzyło. Wiadome, że jak nie ma możliwości na podbicie pieczątki to po prostu jej nie będzie, a przodownicy raczej mają wiedzę o tym gdzie takich pieczątek nie ma. Jeśli już zdobędziemy pieczątkę przybijamy ją w wyznaczony miejscu na końcu książeczki i wpisujemy obok datę.

 

Jak długo trwa weryfikacja i kiedy mogę oddać książeczkę do PTTK? 

Jak pisze regulamin przyznanie GOT PTTK odbywa się na podstawie wypełnionej przez zdobywającego i potwierdzonej przez przodownika turystyki górskiej PTTK książeczki GOT PTTK.

Książeczkę oczywiście zanosi się do weryfikacji po uzyskaniu wymaganej ilości punktów na daną odznakę najpóźniej do 31 stycznia następnego roku, po roku w którym je spełniono. A więc jeśli zdobywałam w tym roku (2023) punkty na odznakę srebrną i zgromadziłam te wymagane 360 punktów to w styczniu następnego roku (styczeń 2024) oddaję książeczkę do weryfikacji. 

Weryfikacja trwa w zależności od ilości naszych punktów oraz tego czy np. przodownik danego terenu np. Tatr jest akurat w oddziale PTTK. Ja czekałam tydzień na odznakę, ale gdyby przodownik tatrzański akurat był w oddziale PTTK książeczkę oraz odznakę miałabym tego samego dnia. Oczywiście za odznakę trzeba zapłacić ( nie pamiętam już ile ale w 2019 roku było to w granicach 10 zł) Moim zdaniem za tą całą wytrwałość powinny być za darmo :D :D 

Czy warto zdobywać odznaki?

Sama zakupiłam książeczkę niedawno, a chodzę już po górach od najmłodszych lat. Początkowo chciałam mieć pamiątkowe pieczątki ze schronisk - fajna sprawa :) Potem pomyślałam, że fajnie mieć gdzieś w jednym miejscu zapisane trasy, które przeszłam - takie mini archiwum :) Potem zdobyłam punkty z nadwyżką i pomyślałam, a co tam zaniosę do PTTK przy okazji i dostałam odznaki - fajnie się prezentują :) 

 Czy są jeszcze inne odznaki górskie możliwe do zdobycia?

PTTK przygotowało również odznaki Głównych Szlaków danych pasm górskich. Wyglądają one trochę mało ciekawie i podobno są drogie. A jak to wygląda w praktyce poczytać  możecie tutaj.

Tak naprawdę kwestia odznak jest ogromna. Ile różnych klubów i oddziałów PTTK w Polsce, tyle odznak. Od Koron Gór Polski, pasm górskich, odznaki Głównych Szlaków np. Beskidzkiego czy Sudeckiego, Małego Szlaku Beskidzkiego, poprzez 8848, tatrzańskie dwutysięczniki, i wiele wiele innych. Wybór macie szeroki. Ogólnie książeczka GOT to fajne potwierdzenie do tych wszystkich odznak - pieczątki z niej są respektowane przy weryfikacjach. Ale niektóre z klubów czy oddziałów PTTK prowadzą własną dystrybucje oddzielnych książeczek ( np. tatrzańskie dwutysięczniki ).

Jeśli już zbierzecie potrzebną ilość szczytów, punktów, przewyższeń, szlaków.. wystarczy podesłać do danego oddziału (zajmującego się konkretną odznaką) książeczkę lub zdjęcia do weryfikacji. Wszystko jest w regulaminach klubów 😉

Do najbardziej znanych Klubów Zdobywców należą - Klub Zdobywców Koron Górskich RP lub Klub Zdobywców Korony Gór Polski. Można zdobyć za ich pośrednictwem Koronę Gór Polski lub Koronę danego pasma górskiego np. Tatr. Prowadzą one swoją własną dystrybucję odznak jak i również mają swoje własne książeczki.

Pamiętajcie, że fajnie zdobywać odznaki, jednak to chodzenie po górach dla przyjemności jest największą satysfakcją. Mimo wszystko polecam zapisywać trasy chociażby w książeczce GOT, aby po paru latach otworzyć ten pamiętnik z niezliczoną ilością zapisanych kilometrów.

Jeśli zainteresował Cię temat odznak turystycznych to polecam mój kolejny tekst o odznace tatrzańskie dwutysięczniki. 

Jeśli masz jakieś problemy z książeczką to śmiało pytaj w komentarzach! Cześć! :)